26 stycznia 1934 r. Podpisano polsko-niemiecki układ o niestosowaniu przemocy
Projekt układu między Polską a Niemcami powstał w kilka miesięcy po dojściu Hitlera do władzy. Przedstawił go w Warszawie poseł niemiecki Hans von Moltke.
Polskie propozycje zapisów akceptowały odejście w oficjalnej nazwie dokumentu od określenia "układ" na rzecz rzadziej stosowanego w dyplomacji - "deklaracja".
Deklaracja polsko-niemiecka o niestosowaniu przemocy − podpisana została w Berlinie przez posła polskiego Józefa Lipskiego i niemieckiego ministra spraw zagranicznych Konstantina von Neurath.
Oba państwa zobowiązały się przez najbliższych 10 lat, wszelkie kwestie sporne rozwiązywać na drodze pokojowej. Uznały także podpisane dotychczas przez każdą ze stron zobowiązania międzynarodowe.
Józef Piłsudski chciał unormować stosunki z Niemcami w sytuacji zerwania przez Niemcy z Ligą Narodów. Ponadto deklaracja uniemożliwiała państwom zachodnim szukanie porozumienia z Hitlerem kosztem interesów Polski.
Gdy w kwietniu 1939 r. minister spraw zagranicznych Józef Beck podpisał porozumienie z Wielką Brytanią i Francją o gwarancjach wzajemnej pomocy wojskowej na wypadek agresji niemieckiej, Hitler - przemawiając w Reichstagu 28 kwietnia 1939 r. - uznał ten krok za pogwałcenie polsko-niemieckiej deklaracji o nieagresji i faktyczne jej anulowanie przez Polskę.
"Ordynarne przypisywanie obecnie Niemcom przez prasę światową agresywnych zamiarów doprowadziło do znanych panom tak zwanych propozycji gwarancji i do zobowiązania się przez rząd polski do wzajemnej pomocy. Zobowiązania te zmusiłyby Polskę, w określonych okolicznościach, do zbrojnego wystąpienia przeciw Niemcom w razie konfliktu Niemiec z jakimkolwiek innym mocarstwem, który ze swej strony spowodowałby przystąpienie Anglii do wojny. (...) W związku z tym uważam, zawarty swego czasu przeze mnie i marszałka Piłsudskiego układ, został przez Polskę jednostronnie pogwałcony i wobec tego już nie obowiązuje" - oświadczył kanclerz Niemiec.
Wystąpienie Adolfa Hitlera zostało odebrane jako jednostronne zerwanie Deklaracji przez III Rzeszę.
AS
