28 sierpnia 1930 r. V Zjazd Komunistycznej Partii Polski
W dniach 16-29 sierpnia 1930 roku pod Leningradem miał miejsce V Zjazd Komunistycznej Partii Polski. Jednym z postulatów było "samookreślenia się Górnego Śląska". Po tym hasłem komuniści rozumieli oderwanie tego obszaru od Polski.
Honorowymi gośćmi zjazdu byli między innymi sekretarz Komitetu Leningradzkiego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) Siergiej Kirow, walczący po stronie bolszewików w 1920 roku polski komunista Józef Unszlicht czy niedoszły komisarz Polrewkomu Feliks Kon.
Obrady, w trakcie których referaty wygłosili sekretarz generalny KC KPP Julian Leszczyński-Leński, Saul Amsterdam-Henrykowski czy Jerzy Sochacki-Czeszejko, trwały krótko. Było to wyłom od wcześniejszej praktyki, spowodowany stalinowską doktryną "jednomyślności", w której nie było miejsca na obszerne dyskusje.
Znakiem czasu i dominującej pozycji Józefa Stalina była również nieobecność na zjeździe KPP tak ważnych dla ruchu postaci, jak Adolf Warski czy Maria Koszutska. Powód? Jak to ujęto w jednej z komunistycznych broszur, mieli oni "prawicowo-oportunistyczne poglądy".
Zdominowana przez stalinowską myśl partia nie proponował nic innego ponad to, na co zezwalał sowiecki dyktator. Nic zatem dziwnego, że komuniści byli marginalnym ugrupowaniem w II Rzeczpospolitej i otwarcie uznawanym za partię antypaństwową.
Zresztą izolację pogłębiała sama KPP, określając parlamentarne spory opozycyjnego Centrolewu z blokiem sanacyjnym mianem "walk wewnętrznych w obozie faszystowskim". Polscy komuniści, zgodnie z poleceniem Stalina, socjaldemokratów określali mianem "socjalfaszystów", a ludowców jako "ludofaszystów".
W antypolskości jeszcze dalej posunięto się w kwestii granic II Rzeczpospolitej. Jak stwierdzono na zjeździe, "hasło samookreślenia Górnego Śląska, aż do oderwania od Polski, jest podstawowym hasłem w mobilizacji mas do walki przeciwko faszyzmowi".
