29 maja 1932 r. Maria Skłodowska-Curie otwiera Instytut Radowy w Warszawie
Już w 1912 roku z planem utworzenia w Warszawie „Zakładu do badań nad rakiem” wystąpił dr Józef Jaworski, założyciel Komitetu do Badania i Zwalczania Raka, jednak wybuch wojny uniemożliwił jego realizację. Do pomysłu wrócono w 1921 r. kiedy to Maria Skłodowska-Curie wystąpiła z propozycją zorganizowania w Warszawie Instytutu Radowego, wzorowanego na paryskim Institut du Radium.
W tym celu powołano Towarzystwo Instytutu Radowego pod honorowym patronatem noblistki. Jego pierwszym przewodniczącym został prof. Franciszek Czubalski, a członkami: dr Bronisława Dłuska (siostra Marii Skłodowskiej) pełniąca też funkcję skarbnika, dr Józef Skłodowski (brat), prof. Stefan Pieńkowski, prof. Ludwik Paszkiewicz, prof. Kazimierz Białaszewicz, doc. Alicja Dorabialska, prof. Wojciech Świętosławski i doc. Adolf Wojciechowski. Towarzystwo pozyskało pod budowę tereny przy ul. Wawelskiej.
W 1923 roku, gdy w Paryżu uroczyście obchodzono 25. rocznicę odkrycia radu, ufundowano ze składek społeczeństwa francuskiego nowoczesne ambulatorium paryskiego Instytutu Radowego. Podobnie stało się i w Polsce - w grudniu 1923 r. Polski Komitet do Zwalczania Raka zwrócił się do społeczeństwa z apelem by uczcić "genialną Córkę w sposób godny wielkiego Narodu". Darem Narodowym miał stać się Instytut Radowy imienia Marii Skłodowskiej-Curie. Na czele powołanego w marcu 1924 roku Komitetu Daru Narodowego stanął marszałek Senatu Wojciech Trąmpczyński - prezes zarządu, a honorowym prezesem został Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski.
Kamień węgielny pod budowę Instytutu położono 7 czerwca 1925 r. Budowa trwała sześć lat a zbiórka publiczna przyniosła ok. 2 milionów złotych. Instytut mieścił się w czterech pawilonach, jeden z nich (rentgenoterapii) ufundował Narodowy Bank Polski.
W uroczystym otwarciu Instytutu Radowego uczestniczyła Maria Skłodowska-Curie. "Obywatele kraju mego rodzinnego zrobili mi wielki zaszczyt, dając imię moje nowej placówce. Jednakowoż zupełnie zdaję sobie sprawę z tego, że nie o imię tu głównie chodzi, lecz o owocną pracę, której się od Instytutu spodziewamy. Komitet takowego słusznie, jak sądzę, postanowił otworzyć naprzód część leczniczą, aby spełnić względem społeczeństwa polskiego obowiązek postawienia na wysokiej stopie nowej i trudnej terapii, od której wiele się można spodziewać dla złagodzenia cierpień. Jednakowoż, terapia ta powinna być w łączności nieustannej z pracą naukową, bez której postępów czynić nie może. Przy tym poszukiwanie czystej wiedzy jest jedną z istotnych potrzeb ludzkości". - powiedziała podczas uroczystości wybitna uczona.
Maria Skłodowska-Curie przekazała Instytutowi pierwszy gram radu (wartości pół miliona złotych) - zakupiony dzięki zbiórce funduszy wśród kobiet amerykańskich i Polonii. Pierwszym szefem Instytutu został dr med. Franciszek Łukaszczyk. Naświetlanie radem było wówczas stosowaną powszechnie metodą walki z rakiem. Początkowo Instytut dysponował 5 aparatami do rentgenoterapii i 166 ładunkami radowymi.
AS
