30 października 1944 r. Uchwalono dekret "o ochronie Państwa"

Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego uchwalił dekret "o ochronie Państwa" (podpisany przez Bolesława Bieruta - przewodniczącego KRN, Edwarda Osóbkę Morawskiego - przewodniczącego PKWN, gen. Rolę-Żymierskiego oraz Stanisława Radkiewicza - Kierownika Resortu Bezpieczeństwa Publicznego), który miał uzupełnić niedopasowane do sytuacji wojennej przepisy kodeksu karnego z 1932 r.

Przyjęte prawo podporządkowane było polityce zwalczania przeciwników władzy ludowej. W 11 artykułach przewidywano możliwość wyboru między karą więzienia a karą śmierci. Dotyczyło to m.in. posiadania radioodbiornika, zakładania i uczestniczenia w związkach, których "istnienie, ustrój lub cel ma pozostać tajemnicą wobec władzy państwowej" czy dopuszczanie się sabotażu.

Podkreślano, że dotyczy to czasu wojny. Jednak szczególnie istotne były pierwsze artykuły dekretu, które chroniły władzę ludową: "Kto zakłada związek, mający na celu obalenie demokratycznego ustroju Państwa Polskiego, albo kto w takim związku bierze udział, kieruje nim, dostarcza mu broni lub udziela mu innej pomocy, podlega karze więzienia lub karze śmierci".

Reklama

Artykuł 2: "Kto udaremnia lub utrudnia wprowadzenie w życie reformy rolnej, albo nawołuje do czynów, skierowanych przeciw jej wykonywaniu lub publicznie pochwala takie czyny, podlega karze więzienia lub karze śmierci" — został umieszczony w związku z wydaniem dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej. Wśród przestępstw "przeciwko Państwu" znalazł się więc przepis chroniący narzucony porządek gospodarczy.

Jakkolwiek dekret był uchwalony 30 października, formalnie wszedł w życie w momencie ogłoszenia w numerze 10 Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 listopada 1944 roku, to jednak obowiązywał od dnia 15 sierpnia 1944 roku, co łamało zasadę, że prawo nie działa wstecz.

Pełna treść dekretu była rozpowszechniana na obszarze wyzwolonym spod okupacji niemieckiej. 

Został uchylony dekretem z dnia 16 listopada 1945 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa i przestał obowiązywać 17 grudnia 1945 r. Jednak przyjęte w nim regulacje przetrwały i znalazły się w regulacjach dekretu o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa - w tzw. małym kodeksie karnym.

Przyjęte w dekrecie rozwiązania umożliwiające sądom wojskowym sądzenie osób cywilnych przetrwały w Polsce Ludowej do kwietnia 1955.

AS

INTERIA.PL
Dowiedz się więcej na temat: Bolesław Bierut | Michał Rola-Żymierski | PPRICE
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy