9 czerwca 1945 r. W Krakowie powstaje Teatr Lalek i Aktora Groteska
Założycielami Teatru Lalek i Aktora Groteska byli Władysław i Zofia Jaremowie. Dyrektorem został Władysław Jarema, kierownikiem literackim Artur Maria Swinarski a kierownikiem plastycznym – Andrzej Stopka. Otwarcie teatru, jak głosiło zaproszenie, odbyło się w dniu 9 czerwca 1945 roku o godzinie 19-tej minut 30. Groteska siedzibę znalazła w sali teatralnej dawnej Bursy ks. Kuznowicza przy ul. Skarbowej. Pierwszym spektaklem było widowisko marionetkowe „Cyrk Tarabumba” w reżyserii Władysława Jaremy, scenografią Andrzeja Stopki, i projektami lalek Zofii Jaremowej, w którym obok lalek grali aktorzy.
Jaremowie zaprosili do współpracy w nowo powstałym teatrze wybitnych artystów. Wizję plastyczną teatru (dekoracje, kostiumy, projekty lalek) współtworzyli plastycy m.in. Kazimierz Mikulski, Jerzy Skarżyński, Lidia Minticz, Ali Bunsch. Oprawę muzyczną zapewniali m.in. Stefan Kisielewski, Krzysztof Penderecki i Andrzej Zarycki. Jakkolwiek był to teatr dla dzieci to powstawały w nim także spektakle dla dorosłej widowni.
Teatr został upaństwowiony w 1950 roku, w okresie socrealizmu ze względu na specyficzny charakter - placówka dla dzieci, i wykorzystywanie lalek - miał większą swobodę artystyczną. Na scenie gościły wybitne inscenizacje m.in. dramatów: Jana Drdy "Igraszki z diabłem" (1952), Sławomira Mrożka "Męczeństwo Piotra Ohey’a" (1959), Tadeusza Różewicza "Kartoteka" (1961) ,"Ubu król" Alfreda Jarry’ego czy też utworów Konstantego Idefonsa Gałczyńskiego i Bertolda Brechta.
Od sezonu 1967/68 teatr zmienił nazwę na Państwowy Teatr Lalki i Maski. Przez kolejne lata Groteską kierowali Freda Leniewicz, Jan Polewka a obecnie Adolf Weltschek. Obecna nazwa teatru to: Teatr Lalki, Maski i Aktora "Groteska".
AS
