17 września 1939 roku - agresja sowiecka na Polskę
17 września, w niedzielę, wojska sowieckie (podzielone na Front Białoruski i Ukraiński), jeszcze przed godziną trzecią rano, przekroczyły wschodnią granicę Rzeczypospolitej.
W agresji sowieckiej uczestniczyło: 13 dywizji kawalerii i 19 brygad pancernych, 55 dywizji strzeleckich, 4 brygady strzelców, około 15 brygad lotniczych. Razem ponad 6 tys. czołgów, około 1,8 tys. samolotów i blisko 1,5 mln żołnierzy.
Wszystko to uderzyło na obszar broniony przez niespełna stutysięczne siły polskie (Korpus Ochrony Pogranicza), stanowiące przeważnie formacje tyłowe, na dodatek znajdujące się w fazie organizacji i szkolenia.
Agresja sowiecka wywołała dezorientację w szeregach polskich, którą dodatkowo pogłębił (tam, gdzie dotarł) rozkaz Wodza Naczelnego, z ważną, choć zazwyczaj niezrozumiałą dyrektywą: z Sowietami nie walczyć, tylko w razie natarcia z ich strony lub próby rozbrojenia naszych oddziałów.
Większość polskich dowódców zmuszona była podejmować decyzje na własną rękę i odpowiedzialność, co spowodowało zróżnicowane postawy i zachowania polskich oddziałów: od dobrowolnego składania wobec Sowietów broni, poprzez drobne potyczki zbrojne, aż do działań regularnych (Grodno, Białystok, Czortków, Kobryń i in.).
Ostatnią bitwę z Armią Czerwoną stoczył 3 października pod Annopolem 135. pułk piechoty. To był ostatni dzień militarnych, nierównych zmagań polsko-sowieckich. Natomiast na froncie niemiecko-polskim padły w tym czasie: Kępa Oksywska (19 IX), w krwawym boju nad Wereszycą została rozbita pospiesznie sformowana armia "Małopolska", usiłująca przebić się do bronionego jeszcze Lwowa, który padł 22 września (oblegany przez Wehrmacht i Armię Czerwoną, przekazany Sowietom).
28 września skapitulowała, bombardowana bezkarnie przez Luftwaffe Warszawa, następnego dnia padł Modlin, a 2 października poddał się Hel. Ostatnią bitwę polskiego Września stoczył 2 - 5 października pod Kockiem gen. Franciszek Kleeberg na czele Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" (akt kapitulacyjny podpisany 6 października).
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
