70 lat temu Niemcy zlikwidowali obóz żydowski w Birkenau
70 lat temu Niemcy zlikwidowali w Auschwitz II-Birkenau obóz familijny dla Żydów przywiezionych z getta w Terezinie nieopodal Pragi. W dwie kolejne noce, między 10 a 12 lipca 1944 roku, zgładzili 7 tys. osób, w tym dzieci.
Famillienlager Theresienstadt powstał w Birkenau we wrześniu 1943 roku. Niemcy deportowali do niego żydowskie rodziny z getta w Terezinie. To czeskie miasteczko podczas wojny znalazło się w granicach Protektoratu Czech i Moraw. Getto powstało w nim w 1941 roku. Do czasu wyzwolenia w maju 1945 roku Niemcy umieścili tam ponad 140 tys. Żydów z Czech, Niemiec, Austrii, Holandii, Danii, Słowacji i Węgier. Zmarło ponad 33,5 tys. osób.
Z Theresienstadt do obozów zagłady na Wschodzie Niemcy wywieźli ponad 87 tys. osób. Do Auschwitz deportowali ok. 46 tys. Trafili do obozu familijnego, ale także podobozów lub wprost do komór gazowych. Więźniami Famillienlager zostało blisko 18 tys. Żydów. Wojnę przeżyło 1,2 tys.
Niemcy wykorzystywali więźniów obozu propagandowo. Zależało im na podtrzymaniu fikcji, że przywożeni do obozu nie są eksterminowani. Więźniowie nosili cywilne ubrania, mogli pisać listy i otrzymywali paczki. Działała szkoła dla dzieci i przedszkole. Część z nich Niemcy zatrudniali przy różnych pracach.
Obóz familijny został zlikwidowany w dwóch etapach. Pierwsza akcja miała miejsce w marcu 1944 roku. W nocy z 8 na 9 marca pod pozorem przeniesienia do obozu pracy w Heydebreck (Kędzierzyn) Niemcy wywieźli 3791 osób do komór gazowych w krematoriach II i III. Już po ich śmierci do zamieszkałych w różnych krajach rodzin nadeszły kartki pocztowe, które ofiary musiały napisać na początku marca. Niemcy kazali im je opatrzyć datami od 25 do 27 marca.
Ostateczna likwidacja nastąpiła w lipcu. Z początkiem miesiąca Niemcy przeprowadzili selekcję w obozie rodzinnym. 3 tys. osób przenieśli do innych obozów.
W Birkenau pozostało ok. 7 tys. Żydów. Spośród nich lekarz SS Josef Mengele wybrał 70 bliźniąt, które padły ofiarą jego pseudomedycznych doświadczeń. Pozostali trafili o komór gazowych. Pierwszej nocy, z 10 na 11 lipca, Niemcy zgładzili 3 tys. z nich, a następnej - 4 tys.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.
