Komandosi - organizacja studentów UW
Kilkudziesięcioosobowa nieformalna grupa studentów Uniwersytetu Warszawskiego wykazująca aktywność w drugiej połowie lat sześćdziesiątych.
W marcu 1968 roku zaliczano ich do inicjatorów wystąpień studenckich. Nazwę wywodzono z metod działania - tzn. niespodziewanego pojawiania się i zabierania głosu na zebraniach studenckiego koła ZMS lub POP niektórych wydziałów uniwersyteckich.
Ich wystąpienia zwykle były krytyczne, w świetle przyjętych standardów mocno kontrowersyjne, traktowane więc wręcz jako dywersja. Wyróżniało ich oczytanie, intelektualne przygotowanie i nonkonformizm. Stanowili też krąg towarzyski, a raczej kilka przenikających się kręgów. Nie formułowali własnego programu, ich przesłania ideowe kojarzyć można było raczej z tzw. rewizjonizmem. Punktem odniesienia był przykładowo List otwarty Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego.
Kontestacyjne inicjatywy, z których najistotniejszą było przygotowanie petycji protestacyjnej do Sejmu w sprawia zakazu wystawiania Dziadów (styczeń 1968), powodowały stosowanie represji wobec niektórych przedstawicieli grupy (relegowania z uczelni, aresztowania). Do komandosów zaliczano: Adama Michnika, Jana Grossa, Seweryna Blumsztajna, Jana Lityńskiego, Barbarę Toruńczyk, Irenę Grudzińską, Aleksandra Perskiego, Wiktora Nagórskiego. Drugorzędną, choć po marcu 1968 roku mocno wykorzystywaną w propagandzie okoliczność stanowił fakt, że wielu z nich miało rodziców na stanowiskach nomenklaturowych, a część aktywnych "komandosów" wywodziła się ze zasymilowanych rodzin żydowskiego pochodzenia.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
