Pierwszy Wielki Piec w Nowej Hucie
To jeden z symboli wielkich osiągnięć w polskim hutnictwie XX wieku. 60 lat temu, 21 lipca 1954 roku w Nowej Hucie uruchomiono pierwszy Wielki Piec. Był on priorytetową inwestycją planu sześcioletniego. Pierwszy, uroczysty spust surówki miał miejsce 22 lipca 1954 roku. Potem przez lata wytwarzano w nim stal dla Huty im. Lenina, od 1990 roku - Huty im. Tadeusza Sendzimira.
Wielkie piece służą do wytapiania stopionego żelaza, czyli surówki. Mają blisko 40 metrów wysokości. Pracują w procesie ciągłym, od rozpalenia do wygaszenia pieca upływa kilka lat. Przerwanie pracy jest zwykle wymuszone uszkodzeniem ogniotrwałych materiałów wewnątrz tego urządzenia.
Przyjmuje się, że pierwsza konstrukcja, którą można by nazwać wielkim piecem, powstała około 1400 roku.
W nowohuckim kombinacie metalurgicznym działało dotychczas kilka tego typu urządzeń. Wielki piec nr 5, również wyprodukowany w 1954 roku, dotychczas pracuje i produkuje rocznie 1,3 mln ton stali. Zdaniem konserwatorów zabytków, piec ma już wartość historyczną. Specjaliści w zakresie metalurgii oceniają natomiast, że może działać co najmniej do 2015 roku.
Kolejny wielki piec, nr 3, pełni funkcję rezerwową, "czwórkę" rozebrano w 2010 roku. W wielu krajach Europy podobne obiekty chronione są opieką konserwatorską.
