Nowy rozdział w historii Majów. Archeolodzy odnaleźli legendarne miasto
Po dekadach poszukiwań meksykańscy archeolodzy ogłosili przełomowe odkrycie: udało im się zlokalizować ruiny legendarnego miasta Sak-Bahlán, znanego jako "Kraina Białego Jaguara". Był to ostatni bastion oporu Majów przeciwko hiszpańskiej kolonizacji, który istniał przez ponad sto lat w niedostępnych rejonach dzisiejszego stanu Chiapas w Meksyku.
Odkrycia dokonał zespół pod kierownictwem Josuhé Lozady Toledo, archeologa z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) w Meksyku. Korzystając z historycznych dokumentów oraz technologii GIS (Systemu Informacji Geograficznej), badacze zidentyfikowali najbardziej prawdopodobne miejsce, gdzie przez ponad stulecie ukrywali się Lakandonowie — ostatni Majowie zbrojnie przeciwstawiający się hiszpańskiemu podbojowi.
Zobacz również: Ile wspólnego mają Ślązacy z Celtami?
W 1586 roku Hiszpanie zdobyli stolicę Majów - Lacan-Tun ("Wielka Skała"), co zmusiło Lakandonów do wycofania się w głąb dżungli. Uciekinierzy założyli nowe miasto, które nazwali Sak-Bahlán, czyli "Kraina Białego Jaguara". Przez 109 lat utrzymywali niezależność, aż do momentu, gdy w 1695 roku ich obecność odkryła ekspedycja pod przewodnictwem franciszkanina Pedro de la Concepción. Niedługo później Hiszpanie przejęli kontrolę nad miastem, nadając mu nazwę Nuestra Señora de Dolores ("Nasza Pani Boleści"). Osada nie funkcjonowała jednak długo, bo już w 1721 roku została całkowicie opuszczona. Przez kolejne stulecia dokładne położenie miasta pozostawało tajemnicą.
Zobacz również: Osioł symbolem potęgi starożytnego Egiptu? Ciekawe odkrycie w Kanaanie
Zagadkę położenia "Krainy Białego Jaguara" odszyfrowali archeolodzy końcem lipca 2025 roku. Kluczowym źródłem, które umożliwiło zlokalizowanie miasta okazały się zapiski franciszkanina Diego de Rivasa z końca XVII wieku. W swoich relacjach opisał on Sak-Bahlán jako położone na równinie, przy zakolu rzeki Lacantún. Dodatkowo, wskazywał na czterodniowy marsz z miasta do rzeki i dwudniową podróż kanoe do ujścia rzek Lacantún i Pasión. Te opisy, w połączeniu z analizą ukształtowania terenu i warunków podróży w tamtych czasach, pozwoliły archeologom wyznaczyć prawdopodobny obszar poszukiwań. Ostatecznie, w rejonie rzek Jataté i Ixcán, na granicy Meksyku i Gwatemali, odnaleziono pozostałości osadnictwa pasujące do historycznych opisów Sak-Bahlán.
Badacze przeprowadzili już mapowanie terenu i wstępne wykopaliska nowego stanowiska. Obecnie trwają analizy chronologiczne, które mają określić, w jakim okresie odnaleziona osada była zamieszkała. Dalsze prace zaplanowano na kolejne sezony, a pierwsze wyniki mają zostać opublikowane w nadchodzącym numerze czasopisma "Chicomoztoc".
Odkrycie "Krainy Białego Jaguara" rzuca nowe światło na historię oporu Majów wobec europejskiej kolonizacji i stanowi jedno z najważniejszych odkryć archeologicznych w regionie w ostatnich dekadach.
Zobacz również: Jedyne w swoim rodzaju odkrycie z czasów rzymskich. Eksperci są podekscytowani
